TEPEKÖY - Tepeköy

İLÇEMİZİN TARİHÇESİ

Damal ve yöresi Orta Asyadan Avrupaya göç eden Türk boylarının geçiş güzergahında bulunan yerleşim alanlarıdır .

Tarihte Ardahan- Posof Sancaklarına bağlı Kura ya da Meşe Ardahan adı ile anılan bölge 1064 yılında Alpaslan tarafından Selçuklu topraklarına katılmıştır .

Akkoyunlu Uzun Hasan döneminde (1453 Maraş yöresinden gönüllü olarak getirilen DulkadurluUlusu topluluğundan Türkmenler günümüze kadar kendi gelenek ve göreneklerini koruya gelmişlerdir .Ilgar ve Cin Dağlarını yaylak edinip zamanla Damal bölgesinde köyler oluşturmuşlardır .

Yöre halkı İstanbul ağzına yakın Maraş şivelerini günümüzde dahi kullanmaktadırlar .Geneli HüseyniBektaşi olan Alevilik inancındaki yöre halkının kadın giysileri Orta Asyadan gelen eski Oğuz geleneğini yaşatmaları bakımından dikkate değer yönüyle Doğuda Tanrı Dağlarından Batıda Tuna boylarına kadar uzanan topraklar Türk kültür birliğinin kanıtıdır.

Bölge 1876 .. 1920 tarihlerinde Rusların istilasına uğrayıp halen halk arasında 93 harbi olarak bilinen Osmanlı Rus savaşında 44 yıl istila ve Rus zulmü yaşamasına rağmen Türklük onur ve töresinden taviz vermemiştir.

İşgal sonrası Rus ordusunun çekilmesini müteakip İngiliz desteğindeki Ermeni ve Gürcü birlikleri işgali başlamış bu işgale karşı ,Ardahan da (Anadolu da İlk ulusal kurutuluş hareketi olarak) Milli İslam Şurası Yerel Direniş Hükümeti kurulup siyasi ve askeri mücadele başlatır .16.03.1921 tarihinde yapılan Moskova anlaşması ile bu gün geçerli olan Türk (o dönem Rus sınırı) Gürcü sınırı çizilerek bölgenin kurtuluşu sağlanmış olur.

DAMAL FESTİVALİ

İlçemizde 1996 yılından başlayarak Haziranın son haftasında Atatürk'ün izinde-gölgesinde Damal Şenlikleri düzenlenmektedir.

Doğadaki Atatürk için düzenlenen Damal Festivali Ardahan ilinde başlatılan ilke festivaldir. Damal Belediye Başkanı Gülcemal FİDAN'ın girişimleri ile başlatılmış, yörede ve ulusal basında, görsel ve yazılı olarak oldukça geniş yer almaktadır.

Ata'nın gölgesi 1954 yılında tesbit edilir, ancak 1996 yılında Damal Belediyesi bu harika olayı ulusal festivale, daha sonrada uluslararası festivale dönüştürmüştür.

Ülkemizin bilimları, dış ülkelerden ve üst düzeyde saatçılar Damal Festivaline ilgi göstermektedirler. Önemi ve değeri her geçen yıl artmakta olan Ata'nı Gölgesi için çalışmalar sürdürülmektedir.

ATATÜRK SİLUETİ

İlçemizin, en önemli doğal güzelliği Damal Dağları'na yansıyan Atatürk'ün silüetidir.

Her yıl 15 Haziran-15 Temmuz tarihleri arasında ilçemizin Yukarıgündeş köyü; Karadağ yamaçlarında oluşan bu olay bir doğa harikasıdır. Bu tarihler arasında güneş batarken dağın yamacında bulunan dere yatağının bir tarafının gölgesi diğer tarafa yansımakta ve tamamen doğal olarak Ulu Önder Atatürk'ün silüeti oluşmaktadır.

Doğadaki Atatürk'ü görmek isteyenler, Haziran-Temmuz aylarında Damal'a gelsinler ve Atalarını görsünler.

DAMAL BEBEĞİ

Damal Doğu Anadolu Bölgesinin Kuzeyinde, Gürcistan sınırında; Ardahan iline bağlı küçük bir ilçedir.Damal ve yöresi Orta Asyadan Avrupaya göç eden Türk boylarının güzergahında bulunan bir yerleşim alanıdır.

Bazı kaynaklarda; Türkmen olan yöre halkının 1472 yılında Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan tarafından bu bölgeye yerleştirildiği yazmaktadır (Prof.Dr. Gönül CANTAY-Ardahanda Türk Mimarisi). Yörede halen geleneksel yaşam tarzının etkisi görülmektedir, bunun en önemli göstergesi göçebe yaşam ve günümüzde 45-50 yaş üzeri bayanlar tarafından giyilen Orta Asya motiflerini taşıyan Türkmen Kadın Kıyafetleridir. Bu kıyafetlerle tarihi ve kültürel bir değer yüzyıllardan günümüze taşınmaktadır.

Sadece Damal ve yöresindeki birkaç köyde kullanılan bu kıyafetler plastik bebekler üzerine giydirilerek; Damal Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği ile Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü işbirliği içinde açılan kurslarda yöre bayanlarınca üretilmekte ve pazarlanmaktadır.

Yöresel Folklorik Bebekler 1996 yılında Japonya da yapılan bir yarışmada el emeği kategorisinde dünya birincisi olmuştur.

Geleneksel kıyafetler yöremizde saya, üç etek, üç peşli gibi adlarla anılmaktadır.

Damal ilçesinin bir özelliği de Ulu Önder Atatürkün Damal dağlarına akseden doğal gölgesidir. Her yıl, Haziran ayının 15i ile Temmuz ayının 15 ine kadar saat 18.05 ten 18.30 a kadar, 20 . 25 dakikalık gibi kısa bir süre dünyanın sekizinci harikası diyebileceğimiz bu doğa harikası görüntü oluşmaktadır.

Bu doğa harikası olayı Türk ve Dünya Kamuoyuna duyurmak için Damal Kaymakamlığı, Belediye Başkanlığı ve Kamu Kurumlarında görevli daire amirleri ile, Damalda bir dizi etkinlikler ve şenlikler yapılmaktadır.

Sizleri, 15 Haziran 15 Temmuz tarihleri arasında bu doğa harikalarını görmek için Damala davet ediyoruz.